Neandertaller
100000 yıllan dolayında başlayıp, -10000’e doğru sona eren son buzul dönemi Würm Dönemi sırasında, iki önemli olay gelişti: İki tür “olgun” insan, Neandertal insanı ve çağdaş tip insan ortaya çıktılar. Batı Avrupa’da, Homo erectus’lann kafatasının tipik Neandertal insanının kafatasına doğru nasıl bir gelişim gösterdiği kolayca izlenmektedir. Yassı bir kafatasının arkasındaki bir çıkıntı ya da “topuz”, gözlerin üstündeki çıkıntı, elmacık kemiklerinin olmayışı, öne doğru uzayan yüz, çıkıntılı burun, henüz tam oluşmamış çene kemiği, iki ayağı üstünde pek düzgün duramayan bu insanın en belirgin özellikleriydi.
Homo sapiensler’den olan Neandertal insanları -65000’e doğru ortaya çıktılar ve -35000 dolayına kadar varlıklarım sürdürdüler. Charente’ta Saint Cesaire’in keşfedilmesi de bunu kanıtlamıştır.
18.000’e doğru, buzulların yoğun bir biçimde yayılması sonucu, deniz seviyesi, 120 metre alçaldı. Manş Denizi, tıkandı ve buzullar Alpler ve Pireneler’i kapladılar. Bin kilometreden fazla uzunluktaki bir köprü Bering Boğazı yoluyla Alaska’yı Sibirya’ya bağladı. Böylece Ren Dönemi başlamış oldu. Günümüzün Sibirya’sına benzer kuru ve çok soğuk yerlerde, çok sayıda mamut sürüleri gelişti. Mamut dişlerinden çok sayıda çeşitli eşya yapımında yararlanıldı. Gerçek birer korunak görünümünde olan kimi yerleşim yerleri mamutların ön dişlerinden, kafataslarından ve kemiklerinden yapılmışlardı.