1. Tarih öncesi çağlarda tanrılar ya da tanrılaştırılmış insanlar hakkında söylenerek zamanla inanış haline gelen, olağanüstülüklerle dolu efsanelere _______ denir.
Bu parçadaki boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) destan B) söylence C) masal
D) inanç E) mitos
2. İslam öncesi Türk toplumunda—-adı verilen cenaze törenlerinde, ölen kişinin yiğitliklerinin ve ölümünden duyulan üzüntünün dile getirildiği ________ adlı şiirler söylenmiştir.
Bu parçadaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) yuğ-sagu
B) sığır-koşuk
C) şölen – sav
D) şaman – koşuk
E) kam – sagu
3. Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat döneminin özelliklerinden değildir?
A) Mitolojik dönemde oluşmaya başlamıştır.
B) Daha çok aşk, doğa ve ölüm konuları işlenmiştir.
C) Başka milletlerden etkilenilmediği için milli özellikler taşır.
D) Ürünler daha çok manzum biçimde ortaya konulmuştur.
E) Dönemin elimizdeki en önemli kaynağı Göktürk Kitabeleri’dir.
4. Aşağıdakilerin hangisinde, başta verilen kavramın açıklaması yanlıştır?
A) Sagu: Ölen kahramanların meziyetlerinin anlatıldığı şiirlerdir.
B) Koşuk: Şölen adı verilen av törenlerinde söylenen şiirlerdir.
C) Yuğ: Doğa güzelliklerinin anlatıldığı şiirlerdir.
D) Sav: Bugünkü atasözlerinin manzum olarak söylenmiş biçimidir.
E) Şaman: Törenleri yöneten, şiirler okuyan, büyücülük, hekimlik gibi işleri yapan kutsal kişidir.
5. İslam öncesi dönemde Türkler göçebe bir yaşam sürdürüyorlardı. Türkler kendilerince önemli gördükleri olaylarda ya da günlerde törenler düzenliyordu. Bu törenlerde sürgün avlarına “yuğ” (I). genel kurban törenlerine ise “şölen” (II) verilirdi. Önemli bir kişi ölünce “sığır” (III) adı verilen yas törenleri düzenlenirdi. Bu törenleri yöneten kişilere “şaman, (IV) baksı, ozan (V)” adı verilirdi.
Bu parçadaki bilgi yanlışlığını düzeltmek için numaralanmış sözlerden hangi ikisinin yerleri değiştirilmelidir?
A) I. ile II. B)I. ile III. C) II. ile IV.
D) IV ve V E) III ve V
6. Gerek “sığır” ve “şölen”, -gerekse “yuğ” töreni erinde çalgıyla söylenen bu şiirler, söylendikleri çağda yakıya geçmemiştir. İslamlıktan sonra. XI. yüzyılda. ______ adlı bir dil bilgininin halk ağzından toplayarak _______ adlı eserine koyduğu örnekler. İslamlıktan önceki Türk şiiri hakkında toplu bir fi kir varabilir.
Bu parçada bos bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Zemahşen – Mukaddırnelü’l – Edeb
B) Yusuf Has Hacip- – Kutadgu Bilig
C) Kaşgarlı Mdhnıut – Divanü Lügati’t-Türk
D) Ali Şir Nevar: – Muhakemetü’l-Lügateyn
E) Edip Ahmet-Atabetü’l Hakayık
7. Oğuzlar’ın Ongun’u (totemi) olan kutsal öküzün belli dönemlefıde avlanması törenidir. Rahip-şairfer bu (örenlerde avların mutlu ve bereketli olması için dinsel şiirler söylerlerdi. Bu g*?npl sürgün avları, daha sonraki çağlarda dinle ilişkisini kaybederek elin dışı gelenekler halini almıştır. Avlardan sonra ozanlar konu ile ilgili yiğitlik şiirleri okur, başarı gösterenleri överlerdi. Bu genel sürgün avlan, çok daha sonraki çağlarda Sözgelimi, Selçuklularda, Timurlularda, Osmanlılarda daha belirgin kurallara bağlı olarak sürüp gitmiştir.
Bu parçada sözü edilen, İslam öncesi Türklere ait tören aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yuğ B) Sığır C) Şölen D) Sürek E) Sagu
8. Bir kimse ölünce, cesedi çadırının içinde yere yatırılır; yakınları, çadırın dışında koyun, at. sığır cinsinden kurbanlar kesip yere bırakır; sonra hep birden atlara binip ağlayarak çadırın çevresinde yedi kez dönerlerdi. Zamanı gelip de öfü gömülünce, yeniden kurbanlar kesilir, mezarın çevresinde de aflarla yedi kes dönülürdü.
Bu parçada sözü edilen, İslam öncesi Türk kültürüne ait tören aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şölen B) Sığır C) Yug D) Matem E) Sagu
9. Ongun’un (totem’in) yılın belli bir döneminde kurban edilerek hep birlikte etinin yendiği dinsel ziyafetlerdir. Rahip-şairler bu törenlerde de dinle ilgili şiirler okurlardı. Bu şenlikler de daha sonraki çağlarda dinle ilişkisini kaybederek din dışı bir gelecek halini almıştır. Ozonlar, bu ziyafet şenliklerinde, yiğitlik, doğa sevgisi, aşk vb. gibi çeşitli konularda şiirler okurlardı.
İslam öncesi Türk edebiyatının ilk ürünlerinin verildiği, yukarıda hakkında bilgi verilen törenler aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sığır B) Yuğ C) Sagu D) Şölen E) Ziyafet
| 10. | Ulaşıp eren börleyü | Kurtlar gibi bağrışır |
| Yırtıp yaka urlayu | Erler yakalarını yırtar | |
| Sıkrıp ünü yarlayu | Yüksek sesle ağlaşır | |
| Sıgtap közi örtülür | Gözler yaşla örtülür |
Yukarıda özgün hali ve günümüz Türkçesiyle söylenişi verilen dörtlük aşağıdaki nazım türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Koşuk B) Destan C) Mersiye
D) Sagu E) Ağır
11. Aşağıdakilerden hangisi Türk mitolojisine ait bir öğedir?
A) Olimpos B) Uçmak C) Dehhak
D) Osiris E) Dionysos
12. Aşağıdakilerden hangisi Türk mitolojisi ile ilgilidir?
A) Tanrıların kralı Zeus gökyüzü ve dünyayı, ortanca kardeş Posei-den denizleri, küçük kardeş Haoles de yeraltını yönetir.
B) Güneş tanrısı Osiris’i öldüren Seth’ten öç almak isteyen Horus’un gözü, amcası Seth tarafından parçalanır.
C) Gök alem on yedi kat halinde sonsuz bir nur alemidir ve buranın tek hâkimi Tanrı Kayra Han’dır.
D) Yin ve Yang sürekli dans ederler; Yin, soğuk, karanlık ve tembeldir; Yang sıcak, aydınlık ve hayat doludur.
E) İyilik tanrısı Ahuramazda ve kötülük tanrısı Ehrimen sürekli savaş halindedir.
13.İslam öncesi sözlü Türk edebiyatıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Şiirler sığır, şölen, yuğ adı verilen çeşitli törenlerde söylenmiştir.
B) Şiirlerde ahenk, ölçü ve kafiyenin dışında ses, hece tekrarı ve aliterasyonla sağlanmıştır.
C) Bu dönem ürünleri “sav, sagu, koşuk ve destan” adları altında sınıflandırılır.
D) İçinde yabancı sözcükler yok denecek kadar az olan duru bir Türkçe kullanılmıştır.
E) Ürünlerde hiçbir dinsel öğeye rastlanmaz; daima bireysel aşk ve doğa güzellikleri işlenir.
14. Aşağıdakilerden hangisi İslam öncesi sözlü Türk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Ürünlerde nazım birimi dörtlük, ölçü ise hecedir.
B) Genellikle yarım ve düz kafiye kullanılmıştır.
C) Şiirler kopuz adı verilen saz eşliğinde söylenmiştir.
D) Yabancı sözcük ve tamlamalar şiir dilinde belirgin olarak kullanılmıştır.
E) Çoğunlukla benzetme, kişileştirme ve tenasüp sanatlarına yer verilmiştir.
1-E 2-A 3-E 4-C 5-B 6-C 7-8 8-C 9-D 10-D 11-B 12-C 13-E 14-D